Phần Ba Mươi Bảy: Đưa Nhau Ra TòaMột phú thương kia đi ngang qua làng nọ, thấy một đứa bé gái ngộ nghĩnh rất vừa lòng, bèn đem tiền bạc lại đóng cho cha mẹ em bé ấy để xin cưới khi em lên mười lăm tuổi. Rồi anh ta ra đi.
Cô bé đến tuổi. Có người con trai trong làng vừa ý,đem tiền đến xin cưới.
Sau ngày cưới, anh phú thương lại trở về, đòi cưới cô gái. Anh hỏi chàng trai:
- Tại sao anh ςướק vợ tôi?
Chàng trai bảo:
- Ai ςướק vợ ông? Lúc trước, khi ông cưới xin, cô ấy chỉ là một đứa bé lên năm. Vợ tôi bây giờ là một cô gái mười lăm. Đâu phải là cô bé năm tuổi khi xưa của ông!
Bèn đưa nhau ra tòa.
Một người kia đến một trại bán sữa tươi, mua một lon sữa.
Mắc việc phải sang làng bên cạnh, anh gửi lon sữa cho người chủ trại, hẹn khi trở về sẽ lấy:
Vài hôm sau, trở lại thì sữa đã đông đặc và phai màu. Anh ta không chịu lấy:
- Đâu phải thứ sữa mà tôi đã mua hôm trước!
Người chủ trại bảo:
- Thì chính lon sữa của anh, tôi có thay đổi gì đâu!
Hai bên không ai chịu thua ai, cùng đem nhau ra quan phân xử.
Phần Ba Mươi Tám: Lồng Đèn TắtNgày xưa, bên Nhật, người ta dùng ***g đèn bằng tre hay bằng giấy trong đó để một ngọn đèn.
Có một người mù, một đêm đến thăm người bạn, được bạn tặng một cái ***g đèn để cầm đi lúc trở về nhà.
Người mù nói:
- Tôi đâu có cần dùng đèn. Với tôi, ngày như đêm. Sáng như tối chả có gì phân biệt
Người bạn trả lời:
- Đúng! Nhưng nếu anh không xách ***g đèn, kẻ khác có thể ***ng vào anh. Hãy cầm nó mà đi đường.
Anh mù bằng lòng. Nhưng đi không được bao xa đã bị người đi đường ***ng phải. Anh mù la lên:
- Không thấy cái đèn của tôi cầm trong tay đây sao?
Người đi đường mỉm cười nói:
- Nó đã tắt hồi đời nào rồi! Anh không hay sao? Tội chưa!
Phần Ba Mươi Chín: Lệ CơLệ Cơ, Con của một vị phong nhân xứ Ngại, gả cho vua nước Tấn.
Khi về nhà chồng, lụy ướt dầm bâu. Kịp khi đến hoàng cung, cùng vua đồng sang, nếm mùi sô hoạn, rồi lại hối hận giọt lệ ngày xưa. Ta biết đâu kẻ ૮ɦếƭ lại không hối hận vì mình đã mong được sống thêm?
Có kẻ chiêm bao buồn khóc, khi tỉnh giấc như vui săn. Lúc chiêm bao không biết chiêm bao, khi tỉnh giấc mới hay là mộng mị.
Chỉ có bậc đại giác mới biết cuộc đại mộng đó. Nhưng kẻ ngu lại tự cho là họ tỉnh, rồi họ cũng tin thật rằng họ thật là bậc vua chúa, hay họ là kẻ chăn ngựa.
Gần thay, ông Khưu cùng các anh, đều chiêm bao cả!
Nhưng mà, gọi các anh chiêm bao, thì ta lại cũng chiêm bao luôn nữa rồi còn gì?
Phần Bốn Mươi: Cây Trân NúiTrang Tử đi núi, thấy một cây lớn, cành lá rậm rà. Người thợ đốn cây, đứng một bên mà không đốn. Hỏi duyên cớ, thì thưa rằng:
- Không dùng đặng chỗ nào hết.
Trang Tử nói:
- Cây nầy vì bất tài mà hưởng tận tuổi trời!
Ra khỏi núi. Trang Tử ghé nghỉ ngơi nhà người quen. Người quen mừng rỡ, hối trẻ giết nhạn để đãi khách.
Trẻ thưa:
- Một con biết gáy, một con không biết gáy. Giết con nào?
Chủ nhân nói:
- Giết con không biết gáy!
Bữa sau đệ tử hỏi Trang Tử:
- Hôm qua, cái cây trong núi nhờ bất tài mà sống tận được tuổi trời. Nay con nhạn của chủ nhân, thì vì bất tài mà ૮ɦếƭ. Như thế, ở địa vị của tiên sinh phải sử như thế nào?
Trang Tử cười bảo:
- Châu này thì xử vào khoảng giữa của tài và bất tài. Tài và bất tài như nhau, đều không phải cả, sao khỏi phải lụy thân. Nếu lại biết cỡi trên Đạo Đức mà ngao du thì đâu còn phải lụy như thế: Không màng khen, không sợ chê, khi cần phải lên thì bay như Rồng, khi cần phải bò, thì bò như rắn. Cùng hóa với chữa "thời" mà không chịu khư khư theo một thái độ nào nhất định. Khi lên cao, khi xuống thấp, lấy chữ hòa làm cân lượng, ngao du nơi tổ của vạn vật, xem vật là vật, mà không để cho Vật xem mình là vật, thì sao có thể bị lụy? Đó là phép tắc của Thần Nông Hoàng Đế. Đến như lấy cái tình của vạn vật mà truyền dạy về nhân luân, thì không thể, hễ có hợp là có tan, hễ có thành, phải có hủy. Hễ ngay thẳng thì bị chống đối, được tôn quý thì bị chê bai. Có làm thì có sót: Giỏi thì bị mưu tật, mà dở thì bị khinh khi, có thể nào quyết hẳn được bên nào?
Thương thay! Các đệ tử hãy ghi lấy: Chỉ có Đạo và Đức là nền tảng vững vàng để theo đó mà hành động thôi!
