Ít lâu sau khi năm học thứ nhất bắt đầu, trong vườn trường xuất hiện các loại "hàng quán" rất đa dạng, một cái bàn, một tấm gỗ và hai người là đã có thể đứng đó rao hàng rồi. Từ khi còn chưa bước vào đại học, tôi đã nhận được những dẫn dắt sai lầm về ngôn ngữ tiểu thuyết tình yêu, đầy ắp những sùng kính và hi vọng vào môi trường đại học. Cũng giống như khi mới bước vào mỗi một đoàn thể đại học xã hội, đầu tiên chắc chắn sẽ có một anh chàng đẹp trai và một tình yêu đẹp đẽ đang chờ bạn, sau đó bạn có thể phát huy bản lĩnh khiến tất cả mọi người đều hết lòng ái mộ tài hoa của bạn.
Sự đa dạng của các đoàn thể xã hội khiến chúng ta cho rằng chỗ nào cũng có tình yêu, chỉ cần các anh chàng đẹp trai khom lưng là có thể lựa chọn. Là một người yêu thích văn chương, (tôi không bao giờ nói tôi là người yêu thích văn học vì đối với tôi, văn học là kẻ cầm quyền, văn chương là người tự do) tôi ôm ấp cả một bầu nhiệt huyết, liền một lúc đăng ký vào sáu đoàn thể xã hội, vào giây phút đăng ký đoàn thể xã hội thứ sáu, tôi đã rất tự hào nói với mình rằng: "Cuộc sống đại học của mày đã bắt đầu, đã đến lúc mày nên hăng hái thể hiện bản lĩnh rồi đấy".
Trong số các đoàn thể xã hội, có đoàn thể phải thi vào, ví dụ như một số phòng của ban tuyên truyền Đảng uỷ. Vào ngày thi tôi đã đến tận nơi và nhìn thấy biết bao nhiêu là người! Đặc biệt là rất nhiều nữ sinh! Xem ra cũng có không ít những thanh niên có lí tưởng cao quý và bầu nhiệt huyết, sẵn sàng hiến thân cho sự nghiệp văn chương giống như tôi.
Nói thực, lúc đó tâm hồn tôi còn bay bổng lắm. Khi còn học trung học, trong tưởng tượng của tôi thì trường đại học tương lai của mình có lẽ là nơi có nhiều người tài, là mảnh đất "ngoạ hổ tàng long", nếu tự mình không cố gắng thì chắc chắn sẽ nhanh chóng chìm trong sự vô danh. Sau khi vào đại học tôi mới phát hiện ra rằng đa số mọi người đều chìm trong sự vô danh. Ở đại học, nếu bạn biết cách đầu tư thì kết quả bạn thu được sẽ không tồi, ví dụ, tham gia các hoạt động và các buổi họp nhiều một chút, xuất hiện nhiều hơn ở các cuộc thi đấu và học tập chăm chỉ một chút là bạn có thể nhanh chóng vượt trội hơn tất cả những người khác.
Cái sự báo đáp ấy quả cũng không tệ đối với tôi, nhưng sau khi phải vượt qua dăm ba cửa ải, cuối cùng tôi lại phải trải qua cuộc thi vấn đáp ૮ɦếƭ người, cũng là cửa ải cuối cùng.
Ngày thi vấn đáp, tôi vô cùng hồi hộp. Chắc hẳn rất nhiều học sinh cũng có tam trạng giống tôi khi tham gia thi vấn đáp vào các đoàn thể xã hội của trường đại học. Đó lại là lần thi vấn đáp đầu tiên trong đời tôi. Tôi đã coi nó vô cùng ghê gớm, trước đó thậm chí tôi còn hay đến thư viện chỉ để lục xem những cuốn đại loại như 20 chiêu thi vấn đáp tất thắng, nghĩ lại năm đó cũng thật là ngốc, một cuộc thi vấn đáp xã hội nho nhỏ cũng khiến tôi rối hết cả lên. Thậm chí, tôi còn đọc qua một cuốn tiểu thuyết nói rằng: Con gái tham gia thi tuyển vào các đoàn thể xã hội, thì lũ con trai sẽ bị thu hút bởi cái bím tóc dài đen mượt và ngay lập tức, tên cô gái đó sẽ được đánh dấu rồi từ đó hình thành nên một tình yêu thật đẹp. Tôi không có cái bím tóc dài đen mượt ấy, nên năm thứ nhất tôi đã cột thêm cho cái bím tóc nho nhỏ như cái đuôi ngựa. Mặc dù tôi chưa từng nhuộm tóc và tóc vẫn còn đen mượt nhưng có lẽ cũng không có sức hấp dẫn lớn đến thế, do đó vẫn cần phải chăm chút trang điểm nhiều hơn cho khuôn mặt. Vào lúc còn chưa biết tô son trát phấn, thì cái gọi là trang điểm chính là rửa lại một lần khuôn mặt nhỏ nhắn và bôi thêm chút nước hoa.
Trong số sáu trăm bài thi viết đã chọn được ba mươi người tham gia thi vấn đáp, và cuối cùng ban tuyên truyền chỉ tuyển mười người. Tôi đã cảm nhận được cái khốc liệt của sự cạnh tranh, kể từ khi bước vào căn phòng này tôi đã bắt đầu quan sát từng đối thủ của mình. Tôi cảm thấy họ đều rất tuỵêt, cũng tuyệt vời như tôi vậy. Phải đợi rất lâu tôi mới được gọi vào.
Cửa phòng thi vấn đáp vẫn khép chặt, đúng giây phút đưa tay mở cửa tôi chợt nhớ ra trong một bản copy nào đó có nói về việc thi vấn đáp, rằng trước khi bước vào phòng thi cho dù là cửa phòng có đóng hay không thì cũng phải gõ cửa trước, trong lúc nhất thời lo lắng tôi đã suýt quên mất. Cốc cốc. Mời vào.
Tôi vừa nhìn vào. Choáng. Đã có hơn mười người ngồi đó với cái dáng vẻ thật khiến người ta khiếp hãi. Tôi nhìn họ một lượt với vẻ vô cùng sùng kính, lúc đó tôi cảm thấy họ thật uy phong biết bao! (Bây giờ nhớ lại những người xa lạ đó cứ làm ra vẻ ghê gớm lắm để hù doạ những cô cậu sinh viên mới thấy thật buồn cười).
Họ lần lượt hỏi tôi. Bây giờ nghĩ lại, nói khó nghe một chút, thì nó rất giống việc bị *** tập thể. Tất cả những cuộc thi vấn đáp đều là những cuộc *** tập thể trên một ý nghĩa khác. Bạn lần lượt bị từng kẻ trong một đám người hỏi qua một lượt, rồi họ sẽ quyết định xem có nên để bạn bên mình để "hưởng thụ" thêm vài lần nữa hay không, nếu "hầu hạ" tốt biết đâu lại được nâng đỡ. Lúc đó tôi không hề tự tin chút nào, bởi vì tôi không biết được rằng những người trong ngôi trường đại học này rốt cuộc là mạnh yếu hơn tôi ra sao. Tuy nhiên, tôi là đứa rất kiêu ngạo. Họ hỏi một cách trống rỗng, tôi cũng trả lời một cách sáo rỗng. Với nụ cười trên gương mặt, tôi nói kiểu thủ thỉ. Năm thứ nhất ưu điểm của tôi chính là sự bình tĩnh, không hề luống cuống, những lúc càng căng thẳng, thái độ của tôi càng trở nên dịu dàng, tự nhiên.
Mãi tới khi họ nói: "Được rồi, tuần sau chúng tôi sẽ thông báo cho bạn biết bạn có được tuyển hay không."
Tôi nói: "Dạ, cảm ơn".
Sau khi ra khỏi cửa, tôi cứ cố gắng nghiền ngẫm xem câu nói đó có ý gì, rốt cuộc liệu nó có ám chỉ tôi được thu nhận hay là bị trượt rồi? Tôi nghĩ rất lâu mà vẫn không nghĩ ra, tôi ca cẩm, các anh các chị thật lợi hại. Bái phục, bái phục.
Buổi tối khi trở về, mấy người trong phòng chúng tôi bắt đầu thảo luận về hành trình thi vấn đáp của mỗi người (ngày hôm đó có vài đoàn thể xã hội cùng tổ chức thi tuyển). Điều quan trọng được nhắc đến nhiều nhất là mỗi người có nhìn thấy anh chàng ý trung nhân củ mình không.
lại năm đó, khi mới vào đại học, chúng tôi luôn khao khát hướng tới tình yêu, dường như tình yêu có thể "nhặt" được ở bất cứ nơi đâu; nó thấp thoáng như đang trang điểm rực rỡ, liếc mắt, gãi đầu làm dáng với chúng tôi. Mãi đến khi hoà vào cuộc sống đại học được nửa năm, tôi mới biết rằng tình yêu là thứ có thể "nhặt" được ở khắp nơi, thư viện, sân bóng rổ, nhà ăn, đều có thể là nơi bắt nguồn của tình yêu. Nhưng chính vì vậy nên nó mới lộ rõ cái sự rẻ mạt. Dần dần tôi cũng không còn mơ ước gì đối với ngôi trường này và cả với đám nam sinh nữa.
Về đám nam sinh, mấy người phòng chúng tôi đã thảo luận cả nửa học kỳ và bắt đầu đi đến nhất trí chung là nam sinh lớp tôi hơn hẳn nam sinh của cả trường.
Ngày thứ hai sau khi thi vấn đáp, tôi nhận được một cú điện thoại. "Tôi là bạn nữ sinh mặc áo len hồng, ngày hôm qua đã ngồi đối diện bạn khi thi vấn đáp đây.". Tôi ngỡ ra, không có phản ứng gì.
"Tôi chính là vị giám khảo hay cố ý gây khó dễ cho bạn nhất khi thi vấn đáp! Tôi là Chu Dữ!" Tôi vui mừng xen lẫn kinh ngạc khi nghe được câu nói đó!
"Bạn thể hiện rất tốt, chúc mừng bạn đã trúng tuyển!" Tôi xúc động đến nỗi không nói thành lời.
"Bạn hãy viết một bản kế hoạch gửi cho tôi để xem khoảng khi nào thì bạn có thể bắt đầu. Ngày mai hãy đến văn phòng Ban tuyên truyền tìm tôi".
Cô ấy nói bốn câu đó còn tôi chỉ nói một câu cảm ơn. Đặt điện thoại xuống, tôi lộ vẻ vui mừng, cảm giác hào hùng tuyệt diệu tràn đầy trong lòng. Không kìm lòng được, tôi thông báo cho họ là tôi đã trúng tuyển! Hồi đó tôi vẫn suy nghĩ thật ngây thơ, chưa biết đoán ý thăm dò. Đổi lại, nếu là bây giờ tôi nhất định sẽ chỉ vui vẻ một mình.
Quả nhiên, năm người bọn họ không hề tỏ ra quá vui mừng kinh ngạc, họ tỏ vẻ không quan tâm. Chỉ có Trịnh Thuấn Ngôn và Chương Hàm Yên nói được một câu "Chúc mừng bạn nhé." Niềm vui của chính mình đối với người khác mà nói thường không phải là điều gì vui vẻ. Tôi chìm đắm trong sự vui sướng của bản thân và mơ mộng rằng không lâu nữa sẽ trở thành một nhân vật tầm cỡ trong trường.
Nghĩ lại năm đó thật ngốc, tôi đã coi tất cả những thứ mới lạ trong trường đại học là cái gì đó thật ghê gớm. Như các đoàn thể xã hội, như tình yêu, như việc học tập, như cuộc sống đại học tươi đẹp chẳng hạn. Dần dần, sau khi tiến sâu hơn tôi mới biết rằng tất cả cũng chỉ như thế mà thôi. Cuộc sống đại học là một trái quả được bọc lớp vỏ tươi non nhất nhưng rất nhiều phần thịt quả đã thối nát cả, chỉ sau khi bóc lớp vỏ mới biết được điều đó. Phải dựa vào sự nỗ lực của chính mình mới có thể thưởng thức được phần thịt quả giàu dinh dưỡng còn lại. Kể cả những người xem ra ưu tú tuyệt vời thì cũng không ngoại lệ.
Lần thứ hai nhìn thấy Chu Dữ, tôi đã chú ý quan sát hơn. Cô nữ sinh ấy không ưa nhìn cho lắm, vừa béo vừa lùn, lại đen, đôi mắt nhỏ híp lại, làn da thô ráp, còn xa mới chạm tới hai chữ "người đẹp". Khi đó nghĩ lại việc cô ấy đã để ý đến tôi và tuyển tôi vào ban tuyên truyền tôi lại thấy mang ơn cô ấy. Sau này tôi mới phát hiện ra rằng thực ra ở đây không dùng người dựa vào quen biết: mới đầu, khi nhận tôi vào, họ đã coi tôi là người tài đức (trước tiên không cần xấu hổ, lại càng không cần phải che giấu thái độ). Chu Dữ rất nhanh chóng thu nạp tôi vào dưới trướng của mình. Chúng tôi phụ trách việc đưa tin, nói cho cùng, chính là ca tụng công đức của trường. Tôi nghĩ chắc chắn cô ấy cảm thấy rằng con mắt mình còn tinh hơn cả Bá Nhạc (1). Bởi vì chỉ xem những bản tin phát thanh cô ấy soạn trước đây, tôi đã thấy rằng cô ấy vừa ra tay là được ngay. Tôi còn nhớ rất rõ, trong lần họp đầu, trưởng trung tâm thời sự của chúng tôi đã biểu dương tôi như sau: "Bản tin này do Dịch Phấn Hàn viết, từng chỗ một đều không có vẻ gì là của một sinh viên mới vào năm thứ nhất, từ trước đến nay chưa một nữ sinh nào viết được một bản tin thời sự mang tính văn học như thế". Ngay lập tức, tôi có cảm giác kiêu ngạo và nhanh chóng vạch ra kế hoạch trong đầu, cần phải viết tốt thật nhiều bản tin, phải trở thành một nhân vật thời sự nổi tiếng.
Đến tuần thứ ba, tôi nhận ra rằng việc này không thích hợp nữa. Chu Dữ không làm bất cứ việc gì, tất cả bản tin đều do tôi viết nhưng khi kí tên ghi điểm lại là cô ta. Phiền muộn, dù sao cũng là người mới mà, thôi vậy. Cho dù thế nào chăng nữa thì Chu Dữ cũng là chủ nhiệm ban biên tập. Nói rõ thêm một chút, cô ấy là chủ nhiệm ban biên tập nhưng thực chất công việc là cùng tôi soạn ra bản tin của cùng một mục. Không lâu sau, khu vực Vũ Hán có cuộc thi phát thanh mở rộng của các trường đại học và cao đẳng thuộc khu vực với sự hợp tác của các đài truyền hình Hồ Bắc. Trung tâm tin tức của trường đã giao cho nhóm chúng tôi nhiệm vụ khó khăn và vinh quang này. Khi đó tôi đã một mình làm chương trình đó, Chu Dữ không nghe, không hỏi mà chỉ đề tên mình vào. Tôi đã mất hai buổi tối, từ khi chọn đề tài rồi viết bài, rồi ghi âm đến khi chỉnh sửa, cuối cùng cũng hoàn thành bài viết. "Ông trời không phụ người có tâm", tôi rất tin vào câu nói này. Vừa làm đã được ngay một giải nhất duy nhất. Nhưng khi tổ chức trao giải trên sân khấu Hàn khẩu, người được tuyên bố nhận giải là Chu Dữ!
Chu Dữ viết, Chu Dữ biên soạn, Chu Dữ làm, Chu Dữ ghi âm! Tôi vô cùng phẫn nộ! Vô sỉ, thật vô sĩ quá!
(1.Bá Nhạc: Người chuyên coi tướng ngựa thời Xuân Thu Chiến Quốc, ông đã có công tìm ra con ngựa Thiên Lí cho Sở Vương. Bá Nhạc: chỉ người chuyên phát hiện và bồi dưỡng nhân tài. (Mọi chú thích đều của dịch giả))
Ngày hôm đó tôi đã cố ý mặc thật đẹp, tôi ngồi phía dưới tròn mắt nhìn Chu Dữ vui mừng hớn hở uốn éo cái thân hình béo mập lên sân khấu, ánh đèn chiếu vào khuôn mặt góc cạnh khiến nét mặt tươi cười của cô ta trông hung ác dị thường. Ngồi dưới sân khấu mà tôi có cảm giác bị *** sờ sờ trước mặt. Toàn thân khô héo, ngọn lửa phẫn nộ trong tôi đang rừng rực bốc lên. Ngay lập tức, tôi hỏi một chủ nhiệm khác của trung tâm tin tức: "Đây là tác phẩm của Chu Dữ phải không?". Tôi còn chú ý đến cả cách đặt câu hỏi. Người đàn ông đó tỏ vẻ mừng vui đắc ý nói: "Đúng rồi, khi nộp bản thảo lên người kí tên đều là cô ấy. Cô nữ sinh này thật giỏi, năm nào tham gia cuộc thi này cũng đều đoạt giải!".
Tất cả mọi người trong trường chúng tôi đều vỗ tay nhiệt liệt ở phía dưới. Cả thế giới như đang náo động cả lên. Tôi không nói không rằng nhìn cô ta. Cảm giác khó chịu không nói được thành lời.
Tôi cũng chẳng thèm hỏi Chu Dữ một lời. Tôi là một nữ sinh trầm tính. Tôi chợt cảm thấy kiểu cạnh tranh này hoàn toàn chẳng có ý nghĩa gì. Đôi bên đều như ếch ngồi đáy giếng, cứ cho là cạnh tranh đến nỗi một mất một còn, một bên dồn bên kia vào chỗ ૮ɦếƭ, vậy ý nghĩa ở chỗ nào? Ý nghĩa chẳng qua là ở chỗ: Kẻ thua nhảy ra khỏi cái giếng đó hoặc là ૮ɦếƭ dưới đáy giếng, con ếch dưới đáy giếng, luôn tự cho rằng mảnh trời trên đầu là cả thiên hạ của mình.
Tôi đã chọn cách thoát khỏi trung tâm thời sự, tôi phải nhảy ra, tôi không thể nào chịu nổi cái kiểu cạnh tranh hẹp hòi và bẩn thỉu như thế, tôi không muốn trở thành con ếch xanh ngạt thở. Tôi là một cô gái cung Thần Nông mạnh mẽ, tôi sẽ nhớ lấy cô ta. Ngày tôi nộp đơn xin rút khỏi đài, Chu Dữ kéo tay tôi, đôi mắt ánh lên sự tiếc nuối và lưu luyến vô hạn, như thể là bạn trai cô ta đưa ra lời đề nghị chia tay vậy. Tôi muốn cô ta phải thật sự tiếc nuối, cô ta sẽ không thể tìm đâu ra một người làm hộ tốt như tôi, một đối tượng để cưỡng đoạt vừa đúng giờ lại vừa mềm yếu như thế nữa.
Sự việc này đã làm tổn thương sâu sắc tới tâm hồn nhỏ bé và thuần khiết của tôi. Hình dung như thế về thời trong trắng khi mới bước vào năm thứ nhất cũng không có gì là quá đáng. Ai mà không trưởng thành trong sự tổn thương? Ai mà không học được cách tính toán sau khi bị lừa dối? Lợi hại lợi hại. Các đoàn thể xã hội khác cũng tương tự, không khác là mấy. Không tới nửa năm sau, tất cả mọi người trong phòng chúng tôi đều rút khỏi các đoàn thể xã hội, trừ La Nghệ Lâm. La Nghệ Lâm làm việc rất tốt, lúc nào cũng họp hành hay thông báo cái gì đó. Mỗi một sinh viên khi mới bắt đầu nhập học đều rất đối mặt với vô số các đoàn thể xã hội, hầu như đều có vẻ phấn chấn mừng vui và mong muốn được thử sức. Khi vừa bắt đầu năm học, các đoàn thể xã hội đã lần lượt bày đặt, sắp xếp các văn phòng quan trọng trong khuôn viên trường rồi "chiêu binh mãi mã". Các đoàn thể có thực lực hùng hậu còn có thể tìm được một phòng học thừa làm văn phòng, các đoàn thể yếu thế hơn thì đặt văn phòng ở bên đường và treo áp phích quảng cáo. Cũng có thể nói thế này, dường như mỗi một sinh viên từng có kinh nghiệm tham gia vào một đoàn thể xã hội nào đó nhưng 95% người trong số này đều lặng lẽ lặn mất tăm sau không đến một năm. Trải nghiệm sâu sắc khi sống trong các đoàn thể xã hội khiến tôi rút ra được một kết luận là: Tất cả các tổ chức đoàn thể cuối cùng cũng chỉ chìm ngập với những công cụ làm tăng học phần và lẫn lộn danh tiếng của người lãnh đạo cao nhất hoặc thứ hai ở đó. Bạn đừng mong chờ rằng, nếu bạn tham gia tổ văn học là bạn có thể truyền bá tên tuổi của những tờ báo lớn trong một đêm, cũng đừng mong chờ rằng nếu gia nhập hiệp hội nhiếp ảnh là bạn có thể cho ra những tác phẩm tuyệt diệu. Ảo tưởng, hoàn toàn là ảo tưởng! Là một thành viên bình thường trong đoàn thể, những việc mà bạn cần phải làm chính là họp hành và tiếp tục lừa dối những cô cậu cấp dưới, từ đó cho thấy người lãnh đạo cao nhất của các đoàn thể này đều không có thành tựu gì.
Đáng tiếc, năm đó khi mới bước vào đại học, tôi không có khả năng đoán biết trước và cũng không ai nói cho tôi biết cái hiện thực tăm tối trong đoàn thể của tôi, dẫn đến việc tôi bước nhầm vào con đường lầm lạc. Này các cô cậu sinh viên, nếu các bạn không muốn trở thành người lãnh đạo cao nhất của các đoàn thể xã hội trong trường đại học thì không nên tham gia vào các tổ chức mập mờ này làm gì. Phí ghi tên mất 5 tệ, chi bằng hãy đến nhà ăn và ăn một bữa ngon lành còn hơn.
